Opening: za. 07.01.2023 – Pictura, Dordrecht

AM FLUTGRABEN intro

AM FLUTGRABEN is een tentoonstelling met werk van in totaal 14 uit Dordrecht afkomstige kunstenaars die allen in Berlijn hebben gewerkt. Eigenlijk is de tentoonstelling net als de Berlin show in de Grote Zaal een 10-year itch, maar dan wel een die 20 jaar geleden begon om daarna 10 jaar te duren. Alle kunstenaars in deze tentoonstelling hebben kortere of langere tijd gewerkt in het Gastatelier dat Centrum Beeldende Kunst Dordrecht in 2003 had opgezet in Berlijn.

Ik zal iets vertellen over de voorgeschiedenis. Onder kunstenaars van hier die op eigen initiatief Berlijn bezochten ontstond zo rond 2002 enthousiasme over Berlijn wat leidde tot een vraag aan CBK of we niet een ‘artist residency’ in Berlijn zouden kunnen opstarten. Nu waren a.i.r’s in die tijd lang zo algemeen niet als nu. Fonds Beeldende Kunst had er een paar o.a. in PS1 New York en ook eentje in Kunstlerhaus Bethanien in Berlijn, maar daarna hield het al snel op.

Door het idee te omarmen was het CBK zijn tijd vooruit. En met hulp van de NL ambassade in de persoon van de uit D. afkomstige cultureel attache George Lawson en de in Berlijn werkende NL kunstenaar Ronald de Bloeme werd een geschikt atelier gevonden in Kunstfabrik am Flutgraben.

De Kunstfabrik is een groot industrieel gebouw met 50 ateliers en in het gebouw ook nog een eigen galerie. Het gebouw zelf staat aan de oever van de Spree in het vroegere Oost Berlijn. In de tijd dat de Berlijnse muur nog bestond sprongen mensen uit de ramen om vandaar naar het vrije westen te zwemmen. En nu dus nog steeds broedplaats voor kunst.

Gastatelier CBK ging van start in 2003. In de Kunstfabrik werd een commissie opgetuigd waaraan kunstenaars uit Dordrecht een plan konden voorleggen om 3 of 6 maanden in het atelier te komen werken. In later stadium ging CBK dat zelf beslissen met eigen commissie. Ik was in de gelukkige positie om als eerste te worden geselecteerd om in de Kunstfabrik te komen werken.

Behalve dat gastatelier was een riant appartement beschikbaar in Kreuzberg dat ik in de week voor mijn afreis samen met Linda Dekkers heb ingericht. Met vooral tweedehands spullen van de vlooienmarkt in Berlijn en een busje vol IKEA meubels. Nog een herinnering: de dag van mijn aankomst in Berlijn begon de Golfoorlog en viel het Amerikaanse leger Irak binnen. Als daad van protest bestond mijn eerste maaltijd uit döner kebab te gehaald bij Bagdad, de Iraakse shoarmatent onder U-Bahn station Schlesische Tor vlak bij het atelier. Dat was het begin van mijn 6 maanden Berlijn.

Tussen 2003 ten 2012 hebben in totaal 19 kunstenaars, alle afkomstig uit D. voor drie tot zes maanden in de Kunstfabrik gewerkt. Er zijn projecten ontstaan, er hebben tentoonstellingen plaatsgevonden soms in de galerie in de Kunstfabrik, soms in het gastatelier of ander plekken in de stad. Kunstenaars hebben er internationale contacten aan overgehouden, sommige zijn vaker teruggegaan of zijn langer gebleven. In ieder geval hebben Dordtse kunstenaars zichzelf kunnen meten of zich weten te verhouden tot de kunst zoals die met andere standaards in een internationale culturele stad als Berlijn bestaan.

Ik denk dat ik voor allen kan spreken door te zeggen dat het gastatelier Berlijn voor ons en voor Dordtse kunst in het algemeen bijzonder waardevol geweest is. Elk werk in de tentoonstelling nu hier in Pictura nu staat feitelijk model voor grotere projecten waarvoor de residency in Berlijn een belangrijke aanleiding was. Voor mijn werk was die periode in Berlijn heel belangrijk en ik kijk er nog altijd met veel plezier op terug.

AM FLUTGRABEN benadrukt ook nog maar eens het grote belang dat het CBK voor Dordtse kunst en kunstenaars had. Centrum Beeldende Kunst Dordrecht stond in die jaren niet voor niks bekend als het beste CBK van Nederland en de politiek hier zou zich nog wel eens achter de oren moeten krabben waarom ze het zo nodig vonden om CBK op te heffen.

Daar wil ik het graag bij laten. Meerdere van de kunstenaars zijn hier voor als u vragen heeft. Dus nodig ik u graag uit om de tentoonstellingen te gaan zien. Bijna alle werken van AM FLUTGRABEN zijn te zien in de achterzaal, het werk van JODI draait op een beeldscherm in de foyer.

Dank u wel voor uw aandacht, Ton Kraayeveld, jan. 2023